Har krigsforbrytelsar ein utløpsdato?

Er alle russarar ansvarlege for krigshandlingane som akkurat no skjer i Ukraina? Er alle tyskarar som levde under krigen, og etterkommarane deira, ansvarlege for gassinga av jødane? Er alle jødar ansvarlege for ekspropiering av palestinske område og bombinga på Gaza-stripa? Amsterdam tek opp korleis byrda for krigsforbrytelsar stemplar folkegrupper og går i arv til framtidige generasjonar.

AMSTERDAM
av Maya Arad Yasur
NOREGSPREMIERE FREDAG 29. APRIL KL. 20.30
SCENE 3


Vi ber alle ulike merkelappar. Kvinne. Mann. Skeiv. Europear. Priviligert. Asiat. Same. Svart. Nordlending. Kristen. Jøde. Nokre merkelappar gir større stigma enn andre. Merkelappar har med seg ei historie ein må bere, berre i kraft av identiteten du er fødd med. 

Hovudkarakteren i Amsterdam er ein høgt akta fiolinist med israelsk og jødisk bakgrunn. Ho har fått seg leilegheit i den poshe delen av Amsterdam, er del av eliten både kulturelt og materielt, kjenner seg både verdsvant og vestleg. I tillegg er ho gravid, og burde vore nøgd i livet på alle måtar. Men ho er heimsøkt av negative tankemønster og kan ikkje fri seg frå andres blikk, kva fordommar og tankar andre til ei kvar tid måtte ha om henne. - Tankar som i like stor grad bur i henne sjølv:
- Trur mannnen i kassa at ho er muslim? Kva kan ho gjere for at han ikkje skal tru det? - Må ho stå til rette for Israels politikk ovanfor palestinarane no? - Tenkjer dama i køen at ho er ein grådig jøde?

Amsterdam er ein medrivande tankestraum og ein ordleik som tek publikum inn i tankane til hovudkarakteren, og gir innsikt i korleis verda kan sjå ut om ein ber på ein merkelapp alle har tankar om. Ein dag stikk husherren til fiolinisten ei gassrekning frå 1944 under døra hennar, ei rekning som er skyhøg fordi ho aldri er blitt betalt. Rekninga blir ei fysisk påminning om at krigsforbrytelsar ikkje har nokon utløpsdato, framtidige generasjonar må betale. Og du slepp ikkje unna merkelappen du ber på, heller.