Groźny radioaktywny gaz? Jak radon wpływa na zdrowie?

Czym właściwie jest radon i dlaczego trzeba go mierzyć? Czy może być groźny dla zdrowia? Dlaczego jest niebezpieczny?

Radon może szkodzić zdrowiu

Radon jest pierwiastkiem o liczbie atomowej 86 i chemicznym symbolu Rn. To jest tak zwany gaz szlachetny, a więc występuje w postaci gazowej. Jako gaz szlachetny jest generalnie niereaktywny, czyli nie wchodzi łatwo w reakcję z innymi atomami czy związkami chemicznymi. Ale to nie z reaktywności wynika, że może być potencjalnie groźny dla zdrowia a z tego, że jest promieniotwórczy. Co istotne, radon powstaje w sposób naturalny i tez samorzutnie się rozpada. Ulega tak zwanej przemianie promieniotwórczej. Oznacza to, że zamienia się w inny izotop (również promieniotwórczy), a w tym procesie emitowana jest pewna ilość promieniowania jonizującego. Jest to promieniowanie szczególnego rodzaju, promieniowanie alfa. Ma ono co prawda niewielki zasięg, ale może wywoływać uszkodzenia na poziomie komórkowym.

Promieniowanie jonizujące

Jonizacja oznacza proces, w którym elektrony są odłączane od atomu. Atomy, które wcześniej znajdowały się w równowadze, następnie stają się jonami naładowanymi, które są w stanie reagować z innymi atomami lub jonami. Takie reakcje mogą uszkadzać i/lub zmieniać cząsteczkę DNA i powodować mutacje prowadzące nawet do powstania groźnych chorób nowotworowych.

Dlaczego jesteśmy narażeni na radon wewnątrz budynków?

Radon występuje w postaci gazowej i dostaje się do wnętrza budynku przez np. szczeliny w fundamentach. Powstaje w glebie i w glebie jego stężenie jest nawet 1000 razy wyższe niż na otwartej przestrzeni. Powietrze z duża zawartością radonu przenika do budynku i jeśli nie zapewnia się systematycznej wymiany powietrza, radon się kumuluje. Średnio stężenie wewnątrz budynku jest w Polsce około 5 razy wyższe niż na zewnątrz. A te różnice mogą być nawet 10krotnie wyższe w słabo wietrzonych pomieszczeniach.

Naturalny szereg promieniotwórczy

Radon pochodzi z naturalnego szeregu promieniotwórczego, konkretnie z rozpadu obecnego w ziemi radu, a rad z uranu. W obszarach o wysokiej zawartości radu i uranu w podłożu, ryzyko przenikania większych ilości radonu powstających w glebie jest znacznie większe.

Groźny wpływ długotrwałej ekspozycji na wysokie stężenie radonu

Podwyższony poziom radonu w budynku może powodować zwiększone ryzyko choroby nowotworowej układu oddechowego, szczególnie rak płuc. Kiedy mieszkasz i spędzasz dużo czasu w budynku, radon może stopniowo powodować szkody. To ryzyko znacznie wzrasta u osób palących papierosy. Obecnie WHO zaleca przebywanie w pomieszczeniach, w których stężenie radonu nie przekracza 100 Bq/m³).

Jednak aby to ocenić, konieczne jest wykonanie specjalistycznego pomiaru. Aby dowiedzieć się więcej o tym, jak zmierzyć radon w powietrzu, kliknij tutaj.